.jpeg)
Een paar weken terug deed ik op de website van het Wereld Natuur Fonds de Voetafdruktest. Ken je het? Die test gaat over de vraag hoeveel impact jouw levensstijl heeft op de aarde. En omdat ik de illusie had dat ik behoorlijk goed bezig ben vulde ik de test met een flinke dosis optimisme in. Die verbleekte direct na de laatste vraag… toen ik keihard in mijn gezicht geslingerd kreeg dat als iedereen leeft zoals ik, we meer dan 3,3 aardes nodig hebben. Ai, die kwam flink aan. Tijd om eens goed in de spiegel te kijken. Om daar te zien wat ik diep in mijn hart eigenlijk al een tijdje weet: natuurlijk is die voetafdruk te zwaar.
Duurzaam is het toverwoord. Voor nu, maar ook voor straks, als we er niet meer zijn.
Kan dat, duurzaam uitvaren? Dat is een lastige vraag, maar duurzamer kan in ieder geval wel. Stichting GreenLeave bijvoorbeeld richt zich op uitvaartondernemers die hun klanten milieuverantwoorde producten willen aanbieden. Denk aan kisten van gecertificeerd hout, zonder chemische lak en lijm in elkaar getimmerd, bio-urnen waar een boom uit kan groeien, drukwerk met milieuvriendelijke inkt op gerecycled papier (of een digitale rouwkaart!), bloemen uit eigen tuin of biologische catering.
Maar er is meer en GreenLeave doet daarom suggesties van As tot Zerk. Sommige liggen voor de hand, andere zijn wat verder gezocht. Bijvoorbeeld over het koelen van een lichaam, iets wat veel energie kost. Maar veel minder wanneer je hiervoor graszoden gebruikt. Twee keer per dag water geven en naar oud gebruik rozemarijnbadmelk toevoegen en het blijft fris ruiken. Bijkomend voordeel is dat het gras er nog van gaat groeien ook, dus na de uitvaart kan het zo weer de tuin in. Maar in een warme zomer zou het niet mijn keus zijn.
Ik vraag me af of duurzaamheid eigenlijk wel een rol speelt bij de gemiddelde uitvaartconsument. Die zal misschien meer zoiets hebben van: het is eenmalig en al duur genoeg, dus laten we het maar niet al te ingewikkeld maken.
Toch zijn er genoeg duurzame oplossingen waarbij je eens stil zou kunnen staan. Sommigen liggen zo voor de hand dat je het bijna zou vergeten. Zo weinig mogelijk kilometers maken bijvoorbeeld naar de plek van de uitvaart. Tenzij je ze te voet maakt of met de fiets. Ikzelf heb de eerste uitvaartfiets nog niet in actie gezien, maar ze zijn er. En ik ken best wat mensen die het leuk vinden om kilometers weg te trappen. Zie je het voor je? Zo’n fiets met erachteraan een kist op een karretje en dan een heel peloton uitvaartgasten er achteraan? Picknickmanden mee en het wordt een mooie laatste reis. Voor een zonnige dag dan.
En natuurlijk is er altijd die eeuwige vraag: begraven of cremeren? Gevoelsmatig vaak al moeilijk te beantwoorden, maar vanuit duurzaamheidsstandpunt ook. Gelukkig heeft TNO er onderzoek naar gedaan en lijkt begraven de grootste impact te hebben op het milieu. Je leest het goed, lijkt, want TNO geeft aan dat er appels met peren vergeleken worden. De verschillen zijn eigenlijk niet zo groot, zeker niet wanneer je bij begraven wat milieuvriendelijker kiest. Dus geen marmer vanuit India voor je grafzerk laten komen maar kiezen voor een Nederlandse zwerfkei. Die is tenslotte al zonder energieverspilling naar ons land gebracht. In dit licht is natuurbegraven dus helemaal een goed idee maar helaas liggen de natuurbegraafplaatsen meestal niet om de hoek.
Er zal dus nog veel moeten gebeuren. Maar de branche is er al druk mee: de eerste crematieoven op groene stroom in plaats van op gas zit er aan te komen. In Groningen, waar anders.
Rest mij de vraag of ik in mijn werk duurzamer kan zijn. Minder autokilometers maken en meer op de fiets? Mijn wederhelft roept regelmatig dat fietsen goed voor me is… Maar ik zie me al aankomen bij het crematorium met mijn verwaaide hoofd en ongetwijfeld mijn panty vol ladders… om over het zweet op mijn rug nog maar niet te spreken. En het kost ook zoveel tijd he… Je voelt hem al aankomen, hoewel het goed zou zijn voor het milieu én voor mijzelf, het gaat ‘m niet worden.
Maar over milieuvriendelijke printerinkt ga ik serieus nadenken.